Verder is te lezen, dat tussen april en september 1969 deze saloon annex fuck-house is opgebouwd aan de Duinweg tegenover de toenmalige camping “De Klinkaert”.  Let wel als onderdeel voor het decor van een film. Een film, een cowboyfilm 50 jaar geleden in Drunen opgenomen? Hoezo dan, hoe zag dat dorp er verder uit, wie zijn de makers, waarom een cowboyfilm, waarom juist gedraaid in Drunen? Vragen te over dus om in een Heus-Story, in dit geval nr. 19, verder uit te zoeken. 

Verity City
Hoe het cowboydorp of wildweststadje er uit heeft gezien kan behalve aan de hand van foto´s ook ontleend worden aan een beschrijving uit De Schiedammer van augustus 1969. In zijn artikel met de niet van alliteratie verstoken subtitel “woeste persiflage op het wilde westen” beschrijft Frans Happel wat je kunt zien bij binnenkomst van “Verity City”,inderdaad, de stad van de waarheid. De saloon, het kantoor van de sherrif met gevangenis, het bankgebouwtje, de winkel (general store) waar alles te koop is – van braadpannen tot geweren en het doodgravershuis met een doodskist voor de deur en een grafkrans aan de luifel. Verder onmisbare attributen als een galg met keurig opstapje, een drinkbak voor de paarden – waarover later meer -, vers gedolven graven met withouten kruizen, een doodskop en cactussen. Het staat er allemaal. Van deze “ghosttown” aan de Drunense Duinweg bestaat veel uit zeildoek en louter met scheerlijnen overeind gehouden losse gevels, maar het lijkt net echt en dat, aldus Happel, is voor een film het belangrijkste. Er is verder aardig met de Engelse taal gerommeld niet alleen de naam Verity City, maar ook hangen er overal affiches met “Tommy Gun wanted”, de doodgraver is een “undertaker” en de warme bakker een “hot bakery”

Treffende types en beroemde bemensing
Zoals bij de meeste westerns staat ook deze film bol van de clichés en dat zie je bijvoorbeeld aan de bemensing. De overbekende types ze zijn er zoals de pokerspeler, begrafenisondernemer, revolverheld, sheriff, rechter, Mexicaan, Indiaanse squaw, en de op Lucky Luke lijkende “loner” Tommy Gun. Ook de gebroeders Dalton ontbreken niet. Zij worden gespeeld door de leden van de Rotterdamse “Endattemejugband” (winnaars in de categorie oude jazz van het Loosdrecht Jazz Festival in 1967 https://www.youtube.com/watch?reload=9&v=0e1Q5HBDzpU) 



Iedereen doet om niet of pro deo mee. Dat geldt ook voor de eveneens uit Rotterdam afkomstige cabaretiers Gerard Cox en Peter Blanker. Cox als pokerspeler in een bijrol en Blanker (“Het is moeilijk bescheiden te blijven”) vervult een hoofdrol: een Mexicaan, die voortdurend rondrijdt op een onbesneden en nog al eigengereide ezel. 

Buurthuis De Brink op nieuwe wegen
Al tweemaal is de plaatsnaam van Rotterdam gevallen en dat is geen toeval. Het ontstaan van de film begint in Rotterdam Zuid, meer bepaald de wijk Tuindorp Vreewijk en wel in het oude buurthuis De Brink aldaar. Dit buurthuis was een instelling voor sociaal cultureel vormings - en buurtwerk. Het bestaat, de huidige voortzetting Huis van de Wijk meegerekend, sinds 1918 al langer dan 100 jaar http://brink-vreewijk.nl/. In de bewogen en veranderingsgezinde tijdgeest van de 2e helft jaren zestig zijn een aantal “Brinkers” met elkaar op zoek naar nieuwe vormen van buurthuiswerk. Zo groeit het idee om alle buurthuisactiviteiten in één punt, een groots project samen te bundelen. Het maken van een film bijvoorbeeld, waaraan ieder op zijn of haar manier kan bijdragen. De keuze valt uiteindelijk op een persiflage van een spaghettiwestern: De Zuurkoolwestern. Regisseur wordt Rien Kroon, leider van de theater werkgroep en zijn broer Joop (leraar handvaardigheid) hanteert de geleende 16mm. camera De binnen scènes spelen in Rotterdam. De grote zaal van het buurthuis wordt daartoe compleet verbouwd tot een saloon. Veel deelnemers aan het vormingswerk zijn op tal van manieren betrokken bij de totstandkoming van de film. Niet iedereen kan acteren, maar wel timmeren (een decor bouwen), naaien (kostuums maken), musiceren (achtergrondmuziek) enz. enz.                                                                       
Van meet af aan is duidelijk dat de film zelf niet het doel is van de stichting. Er bestaat op het gebied van film maken geen deskundigheid, noch ervaring. Het samen maken, het proces is belangrijker dan een kwalitatief hoogstaand eindproduct. Doel is dan ook vooral het versterken van gemeenschapszin, creativiteit en ontplooiing van de mens.

Drunen buitenlocatie van de enige echte Nederlandse Zuurkoolwestern 


De gebroeders Kroon resp. filmer en regisseur voor de filmlocatie langs de Duinweg

“En daar komt op zijn oude Harley Davidson (type Liberator 1942) Tommy Gun, ´de loner´ … uit de Drunense duinen …Verity City binnenstuiven”, aldus beschrijft hoofdrolspeler Thom Holterman zijn eigen opkomst in de film ( uit het Veertiende jaarboek Anarchisme, De As 159-160).  Inderdaad zijn de buitenscènes opgenomen in de Drunense duinen, maar vooral toch in het ´complete cowboy dorp´ even voorbij het toenmalige theehuis Ten Eyck aan de Duinweg richting Giersbergen. Hier bezat   stichting De Brink eigen percelen om met Rotterdamse jeugd in weekenden en tijdens grote en kleine vakanties te kamperen en aan buitenactiviteiten te doen. Op een deel van dit terrein is door de eigen timmerclub rond de Paasdagen in 1969 met hout van een Rotterdamse aannemer Verity City gebouwd. Vervolgens is de film tijdens de zomervakantie in twee warme weken opgenomen, terwijl deelnemers en bezoekers op het andere deel in eenvoudige tenten kampeerden.



De meewerkenden, velen met vrouw of man en kinders hebben allen die dagen tegelijk vakantie opgenomen. Een uiterst gemêleerd gezelschap: leden van de Rotterdamse raad voor jeugd en jongeren, huisvrouwen, kleuterleidsters, onderwijzers, een elektromonteur, een directeur van een recreatiegebied, een journalist, mensen uit de bouwwereld, kantoorpersoneel en niet te vergeten cabaretiers. Al met al inclusief de kinderen 72 ´acteurs´ mét een herkenbare Drunense inbreng!

Drunense inbreng
Een running gag in de film is een paardendrinkbak waar steeds dezelfde cowboy meestal niet vrijwillig een nat pak krijgt. “Dat is de onze” wijst Francien van Rooij – Mommersteeg (77 jr.) naar de bak in beeld. Ons vader bracht die ouwe bakkerstrog ooit mee om te gebruiken op de manege als drinkbak voor de paarden. Het echtpaar Cees en Francien van Rooij verhaalt enthousiast verder hoe (schoon)vader Piet Mommersteeg eerst in de jaren zestig vanuit manege De Klinkert en later De Hoge Heide steeds paarden verhuurde aan de mensen van de Brink. Ook het geven van paardrijlessen aan kamperende kindergroepen was jarenlang vast pandoer. Met enige vertedering in de stem noemen ze de namen van de paarden, vijftig jaar geleden!, wanneer die in beeld komen. Dat geldt zeker voor de dan 21-jarige merrie Nelly, die in volle galop met duidelijk herkenbaar `cowboy` Piet Mommersteeg in het zadel de klopjacht leidt op Tommy Gun. Als even later een glanzend zwarte koets met notabelen voor de rechtzaak tegen Tommy verschijnt met op de bok nu `koetsier` Mommersteeg is het feest van herkenning compleet: “maar dat is onze trouwkoets!”



 De ´trouwkoets´ van cees en francien van rooij – mommersteeg

Met recht mag dus de naam van Piet Mommersteeg op de aftiteling  prijken. Of dit ook voor andere mogelijk autochtone namen als Rian Oerlemans en Jan van Rooy geldt, is ongewis. Hoe dan ook er moeten veel meer Drunenaren hebben meegespeeld. De regisseur Kroon laat zich in het eerder aangehaalde Frans Happel artikel uitermate positief uit over de belangstelling in Drunen om als figurant in de zuurkoolwestern op te kunnen treden. Hij noemt als aantal  “zo´n dertig” en concludeert dan ook: “de plaatselijke bevolking van Drunen leeft intens mee met de activiteiten in Verity City”.
 

Meer over de langjarige historie van stichting De Brink in Drunen in een volgende Heus-Story.

Tekst en foto´s © frank durant